Hoe werkt de kwalificatie in IndyCar?

De kwalificatie is een belangrijk onderdeel van elk raceweekend. In de IndyCar Series is het eenvoudiger om in te halen dan in andere raceklassen, maar een goede uitgangspositie voor de race geeft altijd een belangrijk voordeel.

In tegenstelling tot de meeste andere raceklassen heeft IndyCar niet één specifiek kwalificatieformaat. De wijze van kwalificatie is afhankelijk van het type circuit en in bepaalde gevallen ook nog eens van de hoeveelheid beschikbare tijd. Én dan is er ook nog de Indianapolis 500, waar alles anders is dan normaal.

Permanente- en stratencircuits

IndyCar kwalificatietrainingen op permanente- en stratencircuits lijken nog wel het meest op die van de Formule 1: de kwalificatie bestaat uit drie segmenten, waarbij in het laatste segment daadwerkelijk om de pole wordt gestreden. Toch zijn er ook grote verschillen.

Kwalificatie bestaat uit drie segmenten

Een belangrijk verschil met de Formule 1 is echter dat het veld in het eerste segment in twee groepen is verdeeld. Dit heeft te maken met dat het IndyCar veld meer wagens telt en er vaker op korte, krappe circuits wordt gereden.

Deze kwalificatiegroepen worden gebaseerd op de uitslag van de laatste vrije training. Coureurs die in deze training op de even posities eindigden komen in de eerste groep en de coureurs met oneven posities in de tweede groep.

In het eerste segment gaan van beide kwalificatiegroepen de snelste zes coureurs door naar het tweede segment, waardoor er dus twaalf coureurs overblijven. In het tweede segment wordt gestreden om een rondetijd bij de snelste zes. Dit geeft namelijk toegang tot het derde segment: de Firestone Fast Six, waarin gestreden wordt om de pole position.

Bandenstrategie

De bandenstrategie kan bij deze kwalificatietrainingen erg interessant zijn. Elke rijder heeft tijdens een raceweekend de beschikking over vier sets snellere rode, alternatieve banden. Eén daarvan wordt meestal in de training gebruikt voor een kwalificatiesimulatie en één wordt meestal bewaard voor de race. Daarmee houden coureurs dus twee sets banden over voor de drie segmenten tellende kwalificatie. Het is niet zo dat de coureurs in de eindstrijd om pole position een extra set banden krijgen.

Een coureur kan gokken dat hij op de standaard, zwarte banden door het eerste segment heen komt, maar dit kan ook fout aflopen. In de meeste gevallen zullen alle rijders in de Firestone Fast Six op gebruikte banden rijden, waardoor de uiteindelijke rondetijd voor pole position langzamer is dan eerder gereden ronden.

Verkorte kwalificatie

Het komt soms voor dat er tijdens raceweekenden geen tijd is voor zo’n uitgebreide kwalificatie – die al snel een uur en 15 minuten duurt. Bijvoorbeeld tijdens raceweekenden waarin twee races worden verreden of waarin de baan wordt gedeeld met een andere grote raceklasse.

In dit geval is de kwalificatie simpel: het veld wordt opnieuw in twee groepen opgedeeld (ook op basis van de laatste vrije training). Beide groepen mogen een kwartier rijden, waarbij de coureur met de snelste tijd de pole pakt. De snelste groep verdeelt dan de oneven plaatsen op de grid; de langzaamste groep de oneven posities.

Ovals, excl. de Indy 500

Op ovals, met uitzondering van de Indianapolis 500, is de kwalificatie aanzienlijk eenvoudiger dan op permanente- en stratencircuits. Elke coureur mag tijdens de kwalificatietraining één kwalificatierun rijden, welke bestaat uit twee opwarmronden en twee geklokte ronden. Wie over deze twee geklokte ronden de snelste tijd rijdt, mag de race vanaf pole position aanvangen.

De kwalificatievolgorde kan van cruciaal belang zijn. Op ovals zijn weersomstandigheden van cruciaal belang op de wegligging van een IndyCar. Zelfs het hebben van een wolk voor de zon kan het verschil maken tussen pole position of een tiende plaats. Om deze reden wordt de volgorde dat coureurs zich mogen kwalificeren bepaald via een loting.

Verkorte kwalificatie tijdens raceweekend met twee races

Indien er weinig tijd is voor de kwalificatie, bijvoorbeeld wanneer er tijdens het raceweekend twee races worden verreden, kan het voorkomen dat deze ingekort wordt. Het kwalificatieformaat blijft dan hetzelfde, met als uitzondering dat de eerste kwalificatieronde telt voor race één en de tweede kwalificatieronde voor race twee.

De Indy 500

Tijdens de Indy 500 is alles anders en zo is het ook voor de kwalificatie. Het is de belangrijkste race van het IndyCar seizoen en daarmee is er voor deze race zelfs een volledig kwalificatieweekend.

Extra turbodruk tijdens het kwalificatieweekend

Het kwalificatieweekend begint eigenlijk al op vrijdag, Fast Friday, wat gezien wordt als de warm-up trainingsdag voor de kwalificatie. Tijdens Fast Friday en het kwalificatieweekend mogen de motoren met extra turbodruk rijden, wat extra vermogen en dus snellere rondetijden oplevert.

Aan het eind van Fast Friday is de openbare loting voor de startvolgorde, wat net zoals de meeste andere zaken rondom de Indy 500 als een losstaand evenement wordt gezien.

Vier ronden tellende kwalificatiepoging

In tegenstelling tot alle andere ovalraces, zal een kwalificatiepoging voor de Indy 500 bestaan uit vier kwalificatieronden. De tijd die een coureur doet over deze vier ronden zal bepalend zijn voor zijn klassering.

Zaterdagkwalificatie

Met ingang van 2022 lijkt de kwalificatie voor de Indy 500 veel op het kwalificatieformaat op permanente- en stratencircuits, waarbij op zaterdag in principe het eerste segment wordt verreden. Ook hier zal het gaan om wie er bij de eerste twaalf eindigen, deze posities behouden kans op de eervolle pole position.

Indien er meer dan 33 inschrijvingen zijn, wil je als coureur zeker niet slechter dan de 30ste plaats eindigen, aangezien alleen de top 30 zich op zaterdag direct kwalificeert voor de race. Coureurs die als 31ste en slechter eindigen, zullen op zondag zich in de ‘Last Chance’ kwalificatie moeten kwalificeren voor de race.

Tijdens de zaterdagkwalificatie mag elke coureur gegarandeerd één kwalificatiepoging wagen, maar is het ook toegestaan om meerdere pogingen doen. Hiervoor zijn er twee wachtrijen: één wachtrij waarbij je als coureur je eerder gereden rondetijd niet op hoeft te geven en één wachtrij waarbij je dit wel moet doen. Het moge logisch zijn dat het bij de eerste wachtrij drukker zal zijn, maar als je aan het eind van de dag buiten de top dertig staat, kun je via de tweede rij wel voordringen.

Coureurs die op zaterdag op plaatsen dertien tot dertig eindigen, zijn direct na dit kwalificatiesegment klaar met de kwalificatie. Deze rijders zullen de race starten vanaf de posities waarop ze op zaterdag eindigden.

Zondagkwalificatie

Voor de start van de zondagkwalificatie zijn er nog twaalf coureurs over met een kans op pole position, terwijl coureurs buiten de top 30 zich nog zorgen moeten maken (indien er meer dan 33 inschrijvingen zijn).

De zondagkwalificatie begint met het tweede kwalificatiesegment: de top twaalf van zaterdag mag in omgekeerde volgorde een kwalificatiepoging doen om zich voor de Fast Six te kwalificeren. De coureurs die als zevende tot twaalfde eindigen, zullen de race ook van deze posities starten.

Aan sluitend op het tweede kwalificatiesegment, zal de ‘Last Chance kwalificatie’ volgen, waarin coureurs zullen rijden die zaterdag als 31ste of slechter eindigden. Hier strijden ze in een uur om de laatste drie plaatsen op de grid. Elke rijder mag gegarandeerd één kwalificatiepoging ondernemen, maar nadat deze pogingen gedaan zijn, mogen er nieuwe pogingen worden gedaan totdat het uur voorbij is.

Het kwalificatieweekend eindigt met de Firestone Fast Six. Hierin strijden de snelste coureurs van het tweede kwalificatiesegment om de pole position. Dit doen ze in omgekeerde volgorde van de uitslag van het tweede segment, zodat de snelste rijder van het tweede segment ook als laatste de baan op komt.

Puntentelling voor de kwalificatie

Normaal gesproken is er één punt te verdienen in een IndyCar kwalificatietraining, welke uiteraard door de snelste rijder wordt gepakt. Ook hier is een uitzondering voor de kwalificatie van de Indy 500: hier pakt de coureur op pole position zelfs 12 punten. De nummer twee pakt 11 punten, de nummer drie 10 punten tot uiteindelijk één punt voor de coureur die zich als twaalfde kwalificeert.

Geannuleerde kwalificatie

Het gebeurt wel eens dat een kwalificatie geannuleerd moet worden door bijvoorbeeld regen, wat al snel op ovals het geval is. In dit geval zal er geen bonuspunt voor pole position worden vergeven en wordt de race gestart op basis van ‘entrant points’. Dit zijn de punten die door een wagen tijdens een seizoen gescoord zijn. Wordt een wagen tijdens het seizoen gedeeld door twee coureurs? Dan telt het totaal van deze coureurs mee voor de ‘entrant points’.